Pluimcast over 'De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood' met Arnon Grunberg

De bewaakte grensovergang is waar de staat iedereen als verdachte beschouwt. Daar moet men zijn onschuld bewijzen. Daar wordt verschil gemaakt tussen ingezetenen en niet-ingezetenen. Want hoezeer sommige grenzen ook onzichtbaar zijn geworden, zij markeren nog altijd het punt waar de ene wet ophoudt en de andere begint.

Al decennia wordt er gedebatteerd over de vluchteling, die ook gelukszoeker, illegaal of crimineel wordt genoemd. Intussen produceren nieuwe oorlogen nieuwe landverhuizers. Wat voor de een maatschappelijk debat is, is voor de ander noodlot.

Arnon Grunberg reisde af naar Georgië, waar hij met gevluchte Russen sprak. Naar Oekraïne, om vluchtelingen te ontmoeten die in eigen land blijven. En naar Polen, waar hij een gesloten detentiecentrum bezocht. In Nederland liep hij mee met de IND en de vreemdelingenpolitie, om de werking van de grens als zeef van dichtbij te bestuderen. 

Grunberg onderzoekt hoe onze grenzen altijd weer verdronkenen en geredden produceren. Hij vergeet daarbij de geschiedenis van de Europese grenzen en vluchtelingen niet. Zonder geschiedenis immers geen heden.

'Niet pamflettistisch, en uitzonderlijke non-fictie.' – NRC

‘Aan deze mix van scepticisme en mededogen is te zien dat Grunberg geen eenduidige, maar vooral een nieuwsgierige houding aanneemt ten aanzien van alles wat met vluchtelingen te maken heeft: Grunberg ziet ze vóór alles als mensen met een groot probleem, als ‘subjecten’, terwijl de roep is dat vluchtelingen worden behandeld als objecten, niet als mensen. [...]  We hebben met de romanschrijver Grunberg vaak te maken met prikkelende dubbelzinnigheden. [...] Er komen in De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood (dat is de zich om vluchtelingen bekommerende George Soros) talloze veelzeggende details voor. [...] Grunberg drukt met zijn boek als een wijsvinger op een pijnlijke plek. Voor enige troost zorgt alleen zijn stijl.’  – Carel Peeters, Vrij Nederland


‘Als politici zich beter willen informeren dan kunnen ze De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood ter hand nemen.’ – Mieke van der Weij, Met het oog op morgen


‘Grunberg laat ons met andere ogen kijken naar waar we recht op hebben, of beter gezegd, waar we denken recht op te hebben. [...] We hebben grenzen aangebracht in ons denken en zijn in deze grenzen gaan geloven. [...] Tijdens het lezen van ‘De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood’ voelen we langzaam onze krampachtige houding ten opzichte van deze grenzen verslappen.’ – Humberto (radio 1), Boek van de Maand juli


‘Dit boek laat grondiger dan ik eerder zag, een beschrijving van de wereldproblematiek van vluchten en asiel zien.’ – Job Cohen


‘De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood is een prachtige en confronterende reis door de wereld van de vluchtelingen, grensbewakers en de bureaucratische processen die hen verbinden. Je voelt als lezer zowel de wanhoop van de vluchtelingen als de zware verantwoordelijkheid van de functionarissen die over hun lot beslissen.’ – Boekendief ⭐️⭐️⭐️⭐️ (4.5)


‘Vlotte beschouwingen, kleurrijke persoonlijkheden en verrassende registerwisselingen. [...] Een helder snapshot van de huidige complexiteit, waarbij Grunberg helder schetst hoe intuïtie en bureaucratie botsen. En hoe pijnlijk die botsing soms kan zijn.’ – Samira Ataei, De Standaard 


‘De reportage is de hoogste vorm van journalistiek (in weerwil van het almaar woekerende columnisme) en Arnon Grunberg is een begenadigd vertegenwoordiger van het genre. Eropaf, ernaartoe, met eigen zintuigen de toestand beleven en dat dan trefzeker opschrijven.’ – Jan Tromp, de Volkskrant ⭐️⭐️⭐️⭐️


'De vluchteling, de grenswacht en de rijke jood’ levert een nuttige bijdrage een een politiek gevoelig onderwerp.' – De Nieuwe Utrechtse Krant


‘Een uitzonderlijk non-fictieboek [...] Een zeer aangename relativering van het asieldebat.’ – Derk Walters, NRC ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️


‘In het meesterlijke boek De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood praat de Nederlandse schrijver Arnon Grunberg met asielzoekers, ambtenaren en grenspolitie. Uit zijn journalistieke studieronde besluit hij, met relatief zachtaardige ironie, dat mensen niet geïnteresseerd zijn in een humanistisch ‘Rijk van de Liefde’, een samenleving waarin iedereen zo goed mogelijk zorgt voor de ander. Het is maar een van de tragische waarheden die de asielzoeker het leven zo zuur maken. Elders schrijft hij dat het ideaal van de gastvrijheid ‘zich moeilijk laat verenigen met dat van homogeniteit’. Wat het boek zo prangend maakt, is dat Grunberg laat zien hoe makkelijk het is om te begrijpen hoe asielzoeker, ambtenaar en vreemdelingenhater beland zijn waar ze zijn beland.’ – Knack, hoofdredacteur Bert Bultinck


‘Arnon Grunberg liep mee met de Immigratie- en Naturalisatiedienst en de Dienst Terugkeer & Vertrek. In Polen, Georgië en Oekraïne sprak hij met vluchtelingen. Hij schreef hierover het actuele en voor docenten (maatschappijleer) leerzame en relevante boek’ – Ivo Pertijs,  M&P


‘Wie voortaan praat over migratie zonder dit boek te hebben gelezen, moet zijn mond spoelen.’ – De Limburger