Pluimcast over 'De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood' met Arnon Grunberg

De bewaakte grensovergang is waar de staat iedereen als verdachte beschouwt. Daar moet men zijn onschuld bewijzen. Daar wordt verschil gemaakt tussen ingezetenen en niet-ingezetenen. Want hoezeer sommige grenzen ook onzichtbaar zijn geworden, zij markeren nog altijd het punt waar de ene wet ophoudt en de andere begint.

Al decennia wordt er gedebatteerd over de vluchteling, die ook gelukszoeker, illegaal of crimineel wordt genoemd. Intussen produceren nieuwe oorlogen nieuwe landverhuizers. Wat voor de een maatschappelijk debat is, is voor de ander noodlot.

Arnon Grunberg reisde af naar Georgië, waar hij met gevluchte Russen sprak. Naar Oekraïne, om vluchtelingen te ontmoeten die in eigen land blijven. En naar Polen, waar hij een gesloten detentiecentrum bezocht. In Nederland liep hij mee met de IND en de vreemdelingenpolitie, om de werking van de grens als zeef van dichtbij te bestuderen. 

Grunberg onderzoekt hoe onze grenzen altijd weer verdronkenen en geredden produceren. Hij vergeet daarbij de geschiedenis van de Europese grenzen en vluchtelingen niet. Zonder geschiedenis immers geen heden.

‘Dit boek laat grondiger dan ik eerder zag, een beschrijving van de wereldproblematiek van vluchten en asiel zien.’ – Job Cohen

'Uitzonderlijke non-fictie.' – NRC

‘Aan deze mix van scepticisme en mededogen is te zien dat Grunberg geen eenduidige, maar vooral een nieuwsgierige houding aanneemt ten aanzien van alles wat met vluchtelingen te maken heeft: Grunberg ziet ze vóór alles als mensen met een groot probleem, als ‘subjecten’, terwijl de roep is dat vluchtelingen worden behandeld als objecten, niet als mensen. [...]  We hebben met de romanschrijver Grunberg vaak te maken met prikkelende dubbelzinnigheden. [...] Er komen in De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood (dat is de zich om vluchtelingen bekommerende George Soros) talloze veelzeggende details voor. [...]  Grunberg drukt met zijn boek als een wijsvinger op een pijnlijke plek. Voor enige troost zorgt alleen zijn stijl.’  – Carel Peeters, Vrij Nederland

‘Vlotte beschouwingen, kleurrijke persoonlijkheden en verrassende registerwisselingen. [...] Een helder snapshot van de huidige complexiteit, waarbij Grunberg helder schetst hoe intuïtie en bureaucratie botsen. En hoe pijnlijk die botsing soms kan zijn.’ – Samira Ataei, De Standaard 

‘Als politici zich beter willen informeren dan kunnen ze De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood ter hand nemen.’ – Mieke van der Weij, Met het oog op morgen

‘De vluchteling, de grenswacht en de rijke Jood is een prachtige en confronterende reis door de wereld van de vluchtelingen, grensbewakers en de bureaucratische processen die hen verbinden. Je voelt als lezer zowel de wanhoop van de vluchtelingen als de zware verantwoordelijkheid van de functionarissen die over hun lot beslissen.’ – Boekendief **** (4.5)

‘Vlotte beschouwingen, kleurrijke persoonlijkheden en verrassende registerwisselingen. [...] Een helder snapshot van de huidige complexiteit, waarbij Grunberg helder schetst hoe intuïtie en bureaucratie botsen. En hoe pijnlijk die botsing soms kan zijn.’ – Samira Ataei, De Standaard

‘De reportage is de hoogste vorm van journalistiek en Arnon Grunberg is een begenadigd vertegenwoordiger van het genre. Eropaf, ernaartoe, met eigen zintuigen de toestand beleven en dat dan trefzeker opschrijven.’ – Jan Tromp, de Volkskrant ****

'De vluchteling, de grenswacht en de rijke jood’ levert een nuttige bijdrage een een politiek gevoelig onderwerp.' – De Nieuwe Utrechtse Krant